ذخیره سازی کربن در زیر زمین با فناوری ایمن
دانشمندان یک چاره تازه برای یک چالش پیدا کرده اند که زمانی که دی اکسید کربن به زیر زمین تزریق می شود، اطمینان حاصل شود همان جا باقی خواهد ماند.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه خبری فیزیک (phys.org)، برای چند دهه گذشته، مدلهای آب و هوایی پیش بینی کرده اند که با سطح فعلی گازهای گرم کننده موجود در جو سیاره زمین، موج های گرمای شدید از نوعی که میلیونها نفر تابستان امسال تجربه کردند، بسیار متداول تر خواهد شد.
در حالی که میزان انتشار گازهای آلاینده و دمای زمین همچنان بالا می رود، به طور فزاینده ای این اجماع علمی وجود دارد که بمنظور جلوگیری از گرم شدن بیشتر زمین فراتر از ۱.۵ درجه سانتی گراد بالاتر از سطوح قبل از صنعتی شدن، لازم است کشورهای جهان به طور فعال برای از میان برداشتن و مدیریت دی اکسید کربن اقدام نمایند.
یکی از روش های مطالعه شده برای نگهداری کربن زدوده شده در خارج از جو زمین در بر دارنده تزریق دی اکسید کربن به درون فرماسیون های سنگی در اعماق زیر زمین است. با اینحال همچنان برخی جنبه های کار باید مشخص شود.
«ایلنیا باتیاتو» از پژوهشگران ارشد دست اندرکار مطالعه تحقیقی جدید از دانشگاه استنفورد می گوید: تزریق دی اکسید کربن در فرماسیون های ذخیره سازی می تواند به واکنش های ژئوشیمیایی پیچیده ای منجر شود که تعدادی از آنها ممکنست سبب تغییرات ساختاری بزرگی در سنگ ها شود که پیش بینی آنها دشوار است.
دانشمندان زمین شناس از سال ها پیش با شبیه سازی جریان سیالات، واکنش ها و مکانیسم های سنگ ها تلاش نموده اند تا پیش بینی کنند تزریق دی اکسید کربن یا سایر سیالات چگونه بر فرماسیون سنگ ها تاثیر خواهد گذاشت.
اما مدلهای موجود قادر به پیش بینی قابل اعتمادی درباره واکنش های ژئوشیمیایی نیستند، این درحالی است که شناخت این واکنش ها ضروری است؛ چونکه نقش مهمی در موثر بودن حبس گاز در زیر زمین دارد.
راه حل جدید برای این مشکل که در شماره اخیر نشریه آکادمی ملی علوم آمریکا معرفی شده است، از یک وسیله «میکروفلوئیدیک» (microfluidics) یا به قول دانشمندان «آزمایشگاه روی تراشه»، بهره می برد. در این مورد خاص، دانشمندان به آن «سنگ روی تراشه» می گویند؛ برای اینکه این فناوری شامل وارد کردن یک تراشه کوچک پلمه سنگ (shale rock) در درون یک سلول میکروفلوئیدیک است.
دانشمندان با بهره گیری از این ابزار و نیز دوربین ها و میکروسکوپ های سرعت بالا، مرحله به مرحله واکنش های شیمیایی و حل شدن نمونه های سنگی و بازآرایی آنها را مشاهده نمودند.
پروژه های فعلی برای زدودن «دی اکسید کربن» به طور مستقیم از جو زمین تنها در مقیاس آزمایشی (پیلوت) انجام می شوند. پروژه جذب دی اکسید کربن در منشاء متداول تر هستند؛ بطوری که بیش از ۱۰۰ پروژه در سطح جهان درحال توسعه هستند و دولت آمریکا اکنون در تدارک صرف ۸.۲ میلیارد دلار بوسیله طرح زیربنایی دوحزبی درباره جذب و ذخیره سازی کربن از تاسیسات صنعتی است.
البته همه این طرح ها در بر دارنده تزریق و دفن کربن در زیر زمین نیستند، اما طرح های دربردارنده ذخیره سازی ژئولوژیک (زمین شناختی) با تکنولوژی جدید دانشگاه استنفورد بسیار باثبات تر و ایمن تر اجرا خواهند شد.