گزارش مینی كامپیوتر؛
یك سال از ترور اینستاگرامی گذشت
مینی کامپیوتر: با گذشت یکسال از اقدام اینستاگرام در حذف پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی، وعده های مسئولان برای مقابله با این اقدام غرض ورزانه راه به جایی نبرده و جای حاکمیت ما بر فضای مجازی خالی است.
خبرگزاری مهر، گروه دانش و فناوری؛ سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی و حمایت صاحبان شبکه های اجتماعی خارجی از سیاست تروریستی آمریکا بار دیگر نبود حاکمیت سایبری و ادامه حکمرانی پلت فرم هایی مانند اینستاگرام در فضای مجازی کشور را به یاد می آورد. سال قبل و به دنبال حذف پست ها و اکانت های کاربران ایرانی که ترور سردار سلیمانی را محکوم کردند، توسط شبکه هایی مانند اینستاگرام و توئیتر، موضوع مقابله جدی با اینطور پلت فرم ها از طرف خیلی از کارشناسان و فعالان فضای مجازی مورد مطالبه قرار گرفت و وزارت ارتباطات نیز نسبت به مقابله با این اقدامات یکجانبه، مغرضانه و خلاف آزادی بیان، وعده هایی داد. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات، اقدام آمریکا در سانسور صدای ملت ایران در اینستاگرام را بی آبرویی برای آن کشور خواند و اظهار داشت: بطور قطع مقابل سانسور آمریکا در اینستاگرام می ایستیم. وی با اشاره به اینکه بی آبرویی دولت آمریکا و همپیمانانش در سراسر دنیا که البته عده زیادی نیستند، ثابت شده است، گفت: این بی آبرویی در به شهادت رساندن و ترور بزرگترین نماد مقابله با تروریسم در دنیا مشهود است؛ اینها بی آبرو هستند و از بی آبرو نیز انتظار رفتار معقول نیست. همین طور امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات در این زمینه اظهار داشته بود: «در پاسخ به اقدامات اینستاگرام در حذف مطالب کاربران ایرانی رویکرد منفعلانه نخواهیم داشت و تلاش می نماییم این دوگانگی و ماهیت تروریسم فضای مجازی را آشکار نماییم.» اما با گذشت نزدیک به یکسال، شبکه اجتماعی اینستاگرام بار دیگر با غرض ورزی آشکار و اقدامی مشابه، آذرماه امسال پست های در رابطه با شهادت دانشمند هسته ای شهید فخری زاده را حذف نمود و جلوگیری از انتشار محتوا از طرف کاربران ایرانی را در دستور کار قرار داد. این شبکه اجتماعی با حذف مطالب کاربران ایرانی در محکومیت اقدام تروریستی مقابل ایران، تمامی تلاش خودرا به کار گرفته تا جلوی انتشار تصویر خبیث و جنایتکار دشمنان ایران را که به آسانی قابل بازگویی و نمایان شدن برای مردم جهان در فضای مجازی است، بگیرد. کارشناسان معتقدند که همراهی اینستاگرام با اقدامات تروریستی کشورهای متخاصم، بوسیله حذف اکانت و پست کاربران ایرانی و جلوگیری از آزادی بیان ایرانیان در فضای مجازی، تنها یک دلیل می تواند داشته باشد و آن هم نبود قدرت سایبری و حاکمیت ایران در فضای مجازی و رویکرد منفعلانه مسئولان است. یک سال از این اقدام اینستاگرام می گذرد و این پلت فرم با حاکمیت مطلق بر فضای مجازی کشور ما، پست ها و محتوایی که به ظن خود ناقض خط مشی هایش است را فیلتر می کند. در صورتیکه مسئولان و متولیان فضای مجازی در کشور تنها نظاره گر تصمیمات و سانسورهای اینستاگرام هستند! از طرف دیگر با وجود اینکه اقدام قاطع و یا حتی مذاکره ای برای پذیرفتن قوانین و مقررات کشور با اینستاگرام صورت نگرفته و ما به الگوریتم های این شبکه خارجی دسترسی نداریم، حذف مجدد پست های کاربران توسط این پلت فرم در آستانه سالگرد شهادت سردار سلیمانی، دور از انتظار نیست. اینستاگرام چگونه پست های مربوط به سردار سلیمانی را سانسور کرد یک کارشناس هوش مصنوعی در گفتگو با خبرنگار مهر درباب سازوکارهای فنی که شبکه اجتماعی اینستاگرام برای حذف پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی به کار گرفت، توضیح می دهد و می گوید: اتفاقی که در رصد محتوای اینستاگرام از نظر الگوریتمی می افتد را می توان به ۳ بخش استفاده از هوش مصنوعی، فیلترینگ و مدیریت گزینشی حساب های کاربری تقسیم کرد. وی ادامه داد: اینستاگرام برای چهره هایی که قصد حذف کردن آنها را دارد از ابزارهای چهره نگاری با هوش مصنوعی استفاده می نماید و از این طریق مبادرت به شناسایی چهره های مدنظر و تصاویر مشابه آن می کند. الگوریتم ساختار چهره در پلت فرم های دیگر هم اتفاق می افتد و برای مثال به دنبال جستجوی یک عکس در گوگل، تصاویر مشابهی نیز به ما پیشنهاد می شود. بدین جهت از الگوریتم ساختار چهره مبتنی بر هوش مصنوعی در زمان شهادت سردار سلیمانی در اینستاگرام استفاده شد و این شبکه تصاویر مربوط به ایشان را از صفحات مختلف حذف نمود. از الگوریتم ساختار چهره مبتنی بر هوش مصنوعی در زمان شهادت سردار سلیمانی در اینستاگرام استفاده شد و این شبکه تصاویر مربوط به ایشان را از صفحات مختلف حذف نمود این کارشناس افزود: کاربران در واکنش به حذف تصاویر سردار سلیمانی توسط اینستاگرام، مبادرت به درج پستهایی بدون تصویر ایشان و یا هشتگ هایی در رابطه با نام ایشان کردند، اما اینستاگرام این دفعه از روش فیلترینگ برای سانسور این هشتگ ها استفاده نمود. مشابه این روش در بیشتر نرم افزارها دیده می شود؛ به نحوی که شما می توانید در تنظیمات کامنت های خودتان یک سری کلیدواژه یا افرادی را بگذارید و تعیین کنید که این کلیدواژه ها یا کامنت های این افراد، نمایش داده نشود. این روش در پست های کلی اینستاگرام در زمان شهادت سردار سلیمانی دیده شد؛ بطور کلی اینستاگرام یک سری فیلترهایی را به وجود می آورد تا در صورتیکه کاربری از این هشتگ ها استفاده کرد، آن پست حذف شود. وی اظهار داشت: همین طور در آن زمان کاربران یک سری هشتگ هایی را منتشر نمودند که هیچ ارتباطی به نام سردار سلیمانی نداشت و با نام هایی همچون سردار دل ها ترند شد؛ اما پس از یک مدت، این هشتگ ها نیز به سبب ریپورت هایی که از طرف معاندان به این شبکه داده می شد، حذف شد. چونکه با دریافت این ریپورت ها، سیستم متوجه شد که کاربران ایرانی از یک هشتگ جایگزین هشتگ قبلی استفاده می نمایند و اینستاگرام آن هشتگ ها را هم در فهرست فیلتر قرار داد. این کارشناس با اشاره به روش سومی که اینستاگرام درباب پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی به کار گرفت افزود: زمانی که همه پست های مربوط به شهادت سردار سلیمانی در حال پاک شدن بود، شبکه های خارج از ایران و سایت هایی مانند BBC، CNN و منوتو از تصویر و هشتگ های مربوط به حاج قاسم استفاده می کردند اما پست های آنها پاک نمی شد. بررسی ها نشان داد که می توان یک سری گزینه ها را برای فیلترینگ گذاشت و به صورتی اکانت تعدادی کاربران را به صورت گزینشی مدیریت کرد؛ به این معنا که گزینش شود که اگر این اکانت ها، محتوایی با این مضمون منتشر نمودند مشکلی ندارد اما غیر از آنها، اگر اکانتی در مورد سردار قاسم سلیمانی محتوایی را منتشر کرد، این محتوا پاک شود. وی اظهار داشت: این گزینش الزاماً مربوط به شناسایی IP های ایرانی نبود. چونکه حتی اگر با فیلترشکن هم پستی در این زمینه منتشر می شد، به سرعت پاک می شد؛ بر این اساس بنظر می رسد که در آن زمان، اینستاگرام کاملاً به صورت گزینشی و دستی درباب پاک کردن پست های در رابطه با شهادت سردار سلیمانی اقدام نمود و پست هایی که برای مثال بی بی سی و منوتو منتشر نمودند را گزینش کرده و حذف نکرد. بگفته این کارشناس، بااینکه ما در سیستم برنامه نویسی این شبکه حضور نداریم و بطور دقیق نمی توانیم در مورد نحوه عملکرد این الگوریتم اظهارنظر نماییم اما واضح است که این سازوکار بوسیله هوش مصنوعی و با بهره گیری از یک سری دستورات مانند چهره شناسی، فیلتر هشتگ و یا ریپورت هایی که هوش مصنوعی به آن حساس است، اتفاق می افتد. وی با اعلان اینکه در آن زمان یک سری اکانت ها به سبب انتشار پست در رابطه با سردار سلیمانی از طرف اینستاگرام پاک شد اما بازگشت و یک سری از اکانت ها دیگر بازنگشت، اشاره کرد: به نظر می آید، علاوه بر به کارگیری الگوریتم هوش مصنوعی، یک مدیریتی روی سانسور کردن محتواهای مربوط به شهادت سردار سلیمانی صورت گرفت و در کنار الگوریتم هایی که به هوش مصنوعی داده شد، یک تیم هم نظارت و مدیریت سانسور محتوا را دراین زمینه برعهده داشته است.
به دلیل نبود قدرت سایبری، فقط نظاره گر اقدامات اینستاگرام هستیم محمدمهدی حبیبی، رئیس هیات مدیره سازمان مردم نهاد فضای مجازی پاک در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به حکمرانی پلت فرم هایی مانند اینستاگرام بر فضای مجازی کشور و واکنش منفعلانه مسئولان در این خصوص اظهار داشت: تا زمانی که قدرت نداشته باشیم، هیچ دستاوردی برای ملت نخواهیم داشت و پای هیچ مذاکره و تعاملی نمی توانیم امتیاز بگیریم. وی افزود: باید دارایی هایی داشته باشیم که دیگران به ما توجه نمایند و با ما وارد معامله شوند و در مقابل به ما امتیاز بدهند؛ اما زمانی که چیزی برای عرضه نداشته و نمی توانیم قدرتمان را به کرسی بنشانیم این وضعیت، ادامه دارد. این مساله در زمینه مواجهه با پلت فرم هایی مانند اینستاگرام نیز صدق می کند. حبیبی اضافه کرد: زمانی که قدرت مواجهه با این شبکه اجتماعی را نداریم، چرا باید انتظار داشته باشیم که اینستاگرام به خواسته های ما اهمیت دهد و با ما وارد مذاکره شود. وی اشاره کرد: این پلت فرم به منافع خود در کشور ما دست پیدا کرده است و از طرف دیگر ما نه پلتفرمی داریم که با آن رقابت کرده و یا تهدیدش نماییم و نه مسئولان حتی به این مساله فکر می کنند که آیا می شود بوسیله فیلترینگ به اینستاگرام فشار آورد یا خیر. حتی فکری نیز نمی گردد که با اینستاگرام پای میز مذاکره بنشینند و امتیازی بگیرند. با وجود این، وضع به همین منوال ادامه دارد و باید شاهد این مساله باشیم که اینستاگرام پست های ما را حذف و فیلتر کند و ما فقط نظاره گر خواهیم بود. کشور نیازمند المان های قدرت در فضای مجازی است این فعال فضای مجازی با اعلان اینکه باید قوی تر باشیم و در میدان عمل فضای مجازی، برای خودمان المان های قدرت ایجاد نماییم، اشاره کرد: داشتن سرویس بومی یکی از المان های قدرت است. در کنار آن باید در مقابل دشمن به جا از فیلترینگ استفاده نمائیم و قوی باشیم تا بتوانیم صحنه را عوض نماییم. وی اظهار داشت: در غیر این صورت شکایت از اقدام اینستاگرام در محاکم بین المللی هیچ منفعتی برای ما به همراه ندارد. مگر درباب برجام، شکایت حقوقی مطرح نشد؟ چه اتفاقی افتاد؟ ما فقط توانستیم اقدام امریکا را محکوم نماییم و بگوییم که این کشور اخلاق سیاسی ندارد. این محکوم کردن ها و در دادگاه ها به نفع ما بیانیه خواندن ها چه اهمیتی دارد وقتی در میدان عمل با قدرت وارد نمی شویم. الگوی اقتدار شهید سلیمانی را در فضای مجازی اجرا کنیم حبیبی اشاره کرد: شهید قاسم سلیمانی با قدرت وارد میدان عمل می شد. بنا بر این دشمنان نمی توانستند در محاسبات و عملیات شان وی را نادیده بگیرند. ایشان قدرت داشت و اگر دشمنان کاری می کردند وی هم مقابله به مثل می کرد. این مقابله برای آنها هزینه داشت و آنها می دانستند که لطمه زدن مردم ایران برای آنها با هزینه هم راه است. اگر در فضای مجازی نیز این الگوی اقتدار سردار سلیمانی اجرا شود، ما می توانیم به حقوقمان دست پیدا نماییم. شهید قاسم سلیمانی با قدرت وارد میدان عمل می شد. بنا بر این دشمنان نمی توانستند در محاسبات و عملیات شان، وی را نادیده بگیرند. اگر در فضای مجازی نیز این الگوی اقتدار سردار سلیمانی اجرا شود، ما می توانیم به حقوقمان دست پیدا نماییم وی با اشاره به راهکار قوی تر شدن در این فضا، اظهار داشت: مهمترین راهکار، پیاده سازی پلتفرمی بومی برای رقابت با اینستاگرام است و تا زمانی که اینستاگرام احساس نکند که نیاز دارد به حرف ما گوش دهد، شرایط به همین نحو ادامه می یابد. زمانی می توان اینستاگرام را سر میز مذاکره آورد که ما یک پلت فرم بومی قابل رقابت با این شبکه داشته باشیم که در صورتیکه شرایط ما را نپذیرفت، سرویس بومی خودرا جایگزین نماییم. این کارشناس فضای مجازی اشاره کرد: باید منابع اقتصادی اینستاگرام از تبلیغات و حضورش در ایران کور شود که در این صورت یا باید روی این شبکه فیلتر اعمال شود و یا دست افرادی که تعاملاتی با این شبکه دارند، کوتاه شود. اما متاسفانه هیچکدام از این اقدامات صورت نمی گیرد و فقط بیانیه می دهیم. نیمی از جمعیت ایران ذیل حکومت اینستاگرام فعالیت می کنند در این رابطه رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به نقاط ضعف ما در حکمرانی فضای مجازی اظهار داشت: یک اصل را باید بپذیریم و آن این است که محتوا و سکوی ارائه محتوا در کنار هم، حاکمیتی را برای صاحب سکو به وجود آورده است؛ بدین سبب به جرات می توان اظهار داشت که الان صاحبان سکو، حکمرانان و فرمانروایان تام الاختیار فضای مجازی می باشند. وی با اشاره به اینکه در این نظام حکمرانی که محتوا با مشارکت ارائه دهندگان محتوا و به صورت جمع سپارانه روی سکوها و پلت فرم ها قرار می گیرد، ارائه دهندگان محتوا هیچ حقی را در مورد انتشار، عدم انتشار و رونق دادن این محتوا ندارند، اضافه کرد: با این اوصاف معلوم است که صاحب یک پلت فرم مانند اینستاگرام، حق هرگونه عمل و اختیار مدیریتی را همچون حذف حساب، حذف محتوا و حتی تغییر محتوا را دارد و این طبیعی است چون قرادادی با ما بعنوان مشترکش ندارد، به حقوق ما احترام نمی گذارد. جلیلی اشاره کرد: اینستاگرام از دولت آمریکا مجوز فعالیت دارد و خودرا تابع مقررات دولت آمریکا می داند. حدود نصف جمعیت ایران مشترک این شبکه هستند، عملاً ذیل حکومت اینستاگرام فعالیت می نمایند و براین اساس خواسته و ناخواسته قواعد حکمرانی آن حکومت را پذیرفته اند. مسئولان برای از سر بازکردن قول مقابله با اینستاگرام را دادند وی با انتقاد از اینکه مدیران سطح بالای جمهوری اسلامی یا فهمی از موضوع نداشته، یا باور نکرده و یا نمی خواهند باور کنند، افزود: شاید دلیل عدم پذیرش این موضوع، کم عقلی مدیران و یا ارجحیت مصالح سیاسی و جناحی آنها باشد. بنا بر این به مصالح کشور، نسل آینده و مصالح فرهنگی و ارزشی بی توجهی می کنند. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در این زمینه که بعضی می گویند ما می خواهیم، اما ابزار فشار نداریم، اظهار داشت: کدام سند و عمل و گزارشی وجود دارد که آقای مسئول خواسته اما نشده است؟ زمانی که بخواهیم باید به دنبال آن برویم؛ مذاکره نماییم. اگر مذاکره نشد، گزارش دهید و حتی باید تهدید کرد. وی ادامه داد: اینچنین نیست که دست ما خالی باشد. ما در عرصه های دیگر وقتی حس کردیم که باید مساله مان را خودمان حل نماییم و اقتدارمان را نشان دهیم، نشان دادیم و اثر آنرا دیده ایم. در فضای مجازی نیز تدبیر لازم است و در کنار آنکه باید مراعات همه جوانب را بکنیم و مردم اذیت نشوند، عزممان را برای مقابله با این مشکل جزم نماییم.
اینستاگرام منافع مهم و درازمدتی در ایران دارد جلیلی با اعلان اینکه اگر صاحب پلت فرم بداند که عزم ما جزم است، حتما با ما وارد مذاکره شده و شرایط ما را می پذیرد، اظهار داشت: به هرترتیب اینستاگرام منافع مهم و درازمدتی در ایران دارد که بعید بنظر می رسد از آن منافع بگذرد. اگر از منافعش نگذرد و شرایط ما را قبول کند که مشکلی نیست اما اگر شرایط را نپذیرفت، کشور ما را ترک کند، به سلامت! وی وعده های مسئولان برای مقابله با این اقدام بعد از شهادت سردار سلیمانی را به خاطر فضایی که در کشور وجود داشت به صورتی از سربازکردن اتفاقات عنوان نمود و افزود: برای انجام آن قول ها، هیچ اقدامی شنیده نشد؛ مسئولان باید پاسخگو باشند که از سال قبل تا حالا چه اقداماتی در این خصوص انجام داده اند. آیا یک نامه به اینستاگرام نوشته شده و آیا شکایتی دراین زمینه صورت گرفته است؟ معادلات قدرت در فضای مجازی در اختیار ما نیست جلیلی اظهار داشت: البته سوال مهم این است که آیا ما حق شکایت کردن نسبت به اقدام اینستاگرام را داریم یا خیر؛ اگر مسئولی قول داده که دراین زمینه اقدام می کند باید به این پرسش پاسخ دهد که آیا باتوجه به معادلات قدرت در این حوزه، آیا حق شکایت برای ما متصور است یا خیر؟ عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی افزود: ما کدام قرارداد و تفاهمنامه ای با اینستاگرام داریم که حالا بخواهیم از وی شکایت نماییم. ما آنقدر ذلیلانه با این شبکه برخورد کرده ایم که حتی شکایت ما هم پذیرفتنی نیست. ارتباط ما با صاحبان پلت فرم های خارجی در ایران هیچ است و آنها مجوزی برای فعالیت در ایران ندارند؛ اما مسئول کشور ما به سبب واهی از این شبکه ها که ناقض قوانین ایران هستند و به صورت یک مهاجم غیرقانونی در کشور فعالیت می نمایند، عملاً حمایت می کند. وی با تاکید براینکه ما چاره ای نداریم جز اینکه به خودمان بازگردیم و روی توانمندی ها و اقتدار خودمان حساب نماییم و عزت مدارانه مسائل فضای مجازی کشور را جلو ببریم، اظهار داشت: در واکنش به حذف اکانت های ایرانی توسط اینستاگرام، عملاً شکایت بی مدلول است. چونکه ما نمی توانیم از پلتفرمی که فضای مجازی ما را اشغال کرده، در دادگاه خودش شکایتی مطرح نماییم. این نقض غرض است. هر زمان که با این شبکه مذاکره کرده و مقررات ما را پذیرفت، در صورت عدول از قانون، می توانیم در دادگاه خودمان از وی شکایت کرده و یا برای ادامه فعالیت آن تصمیم گیری نماییم. یک سال پیش به دنبال موجی که به دنبال حذف پست های میلیونی کاربران شبکه های اجتماعی در محکوم کردن ترور سردار سلیمانی به راه افتاد، مسئولان در اقدامی هیجانی و سطحی، وعده مقابله با این سانسور را مطرح نمودند اما الان با گذشت یک سال از آن زمان، تنها اتفاق، سکوت و انفعال مسئولان بوده است. با این وجود آنچه که مورد مطالبه فعالان فضای مجازی، رسانه ها و کاربران است، اتخاذ راهکارهای محکم و استوار از طرف مسئولان، برای جلوگیری از اینطور اقدامات یک سویه است که بنظر می رسد در آینده نیز نظیر آنرا شاهد خواهیم بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب